Zasada przyjaznej interpretacji przepisów w kontekście COVID-19

Skontaktuj się z nami i skorzystaj z wiedzy i doświadczenia naszych radców prawnych.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wydał orzeczenie w sprawie zwrotu dofinansowania z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wynagrodzenia pracowników w związku ze spadkiem obrotów gospodarczych wskutek COVID-19. Uznał, że ów zwrot nie stanowi negatywnej przesłanki ponownego ubiegania się o wspomnianą pomoc, uwzględniając zasadę przyjaznej interpretacji przepisów, tj. rozstrzygania wątpliwości co do treści normy prawnej na korzyść przedsiębiorcy.

 

WSA w Rzeszowie w wyroku z 18.11.2021 r., I SA/Rz 695/21, wskazał, że KoronawirusU przewiduje różne formy wsparcia dla przedsiębiorców, którzy znajdą się w trudnej sytuacji w związku z sytuacją pandemiczną w kraju i na świecie. Udzielane wsparcie dotyczy m.in. ochrony i zachowania miejsc pracy u przedsiębiorców i odbywa się przy współudziale finansowania wynagrodzeń pracowniczych oraz świadczeń pochodnych. Ochrona miejsc pracy jest celem KoronawirusU, dlatego poszczególne jej przepisy dotyczą dofinansowania wynagrodzenia zatrudnianych pracowników, ustalając określone warunki tych świadczeń. Zgodnie z art. 15gg KoronawirusU podmioty, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19, mogą zwrócić się z wnioskiem do dyrektora wojewódzkiego urzędu pracy, właściwego ze względu na swoją siedzibę, o przyznanie świadczeń ze środków Funduszu na rzecz ochrony miejsc pracy lub na dofinansowanie wynagrodzenia pracowników, tj. na opłacenie składek na ubezpieczenie społeczne. Przedmiotowe świadczenia przysługują przez łączny okres trzech miesięcy, liczonych od miesiąca złożenia wniosku.

 

WSA w Rzeszowie w rozpoznawanej sprawie zauważył, że Skarżąca Spółka otrzymała na podstawie art. 15gg KoronawirusU dofinansowanie dla 210 pracowników na okres od października do grudnia 2020 r., które zwróciła wraz z odsetkami. Pojawiły się bowiem wątpliwości, dotyczące zwolnienia czterech pracowników w okresie pobierania otrzymanego świadczenia: czy ich zwolnienie będzie powodować konieczność zwrotu całego dofinansowania, czy też tylko tej części otrzymanej na zwolnionych pracowników. Po dokonaniu zwrotu Skarżąca Spółka wystąpiła z ponownym wnioskiem o dofinansowanie dla 183 pracowników. Organ I instancji odmówił przyznania dofinansowania uznając, że na przeszkodzie stoi art. 15gg ust. 7 KoronawirusU. W jego ocenie skoro Skarżąca spółka już raz uzyskała takie dofinansowanie. Nie może go więc otrzymać po raz drugi. Złożona rezygnacja i zwrot środków nie zmieniały faktu, że wsparcie zostało już udzielone i nie może być ponowione na kolejne miesiące.

 

Zdaniem WSA w Rzeszowie nie można zgodzić się z takim stanowiskiem Organu I instancji. Nie można bowiem uznać, że w stanie faktycznym sprawy wsparcie zostało udzielone skoro de facto zostało ono zwrócone przez Skarżącą spółkę. Zwrot dofinansowania oznacza, że nie udzielono wsparcia, a więc Skarżąca Spółka mogła skutecznie ubiegać się o dofinansowanie. W tym przypadku błędne jest uznanie, że dofinansowanie zostanie przyznane po raz drugi, skoro wcześniej zostało zwrócone. W momencie składania drugiego wniosku nie było już „otrzymanym dofinansowaniem”.

 

Jednocześnie WSA w Rzeszowie podzielił stanowisko Skarżącej Spółki w przedmiocie celu art. 15gg ust. 7 KoronawirusU, która odwołała się do zasady racjonalności ustawodawcy. Jej uwzględnienie musiało prowadzić do wniosku, że celem tego przepisu jest zapobieżenie uzyskiwania wielokrotnych korzyści przez wnioskujących. Taka sytuacja jednak nie wystąpiła. W ocenie WSA w Rzeszowie Skarżąca Spółka zasadnie wskazała także na wyjaśnienia Ministerstwa Rozwoju, Pracy i Polityki Społecznej, dotyczące podobnych instrumentów pomocowych, uregulowanych w KoronawirusU. Wynika z nich, że w przepisach tych chodzi o faktyczne skorzystanie z pomocy. Nie można ich jednak utożsamiać z uzyskaniem pomocy, która została następnie zwrócona. Należy uznać, że w takim przypadku podmiot z niej nie skorzystał. WSA w Rzeszowie zgodził się również z argumentami Skarżącej spółki, przedstawionymi w piśmie z 10.11.2021 r., dotyczącymi nowelizacji KoronawirusU w zakresie ochrony miejsc pracy poprzez dofinansowanie wynagrodzeń pracowników. W uzasadnieniu do ustawy z 2.12.2021 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2317) wskazano, że akt doprecyzowuje sytuacje, w których wojewódzkie urzędy pracy mogą żądać zwrotu całej udzielonej pomocy. Zmiana jest korzystna dla beneficjentów wsparcia, ponieważ nowelizowany przepis zawęża przypadki zwrotu, przewidując jego obowiązek jedynie w stosunku do wynagrodzenia tylko tego pracownika, który został zwolniony (za cały okres objęty dofinansowaniem do jego wynagrodzenia).

 

Na tle stanu faktycznego, dotyczącego świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy ze środków Funduszu, WSA w Rzeszowie wypowiedział się na temat zasady rozstrzygania wątpliwości co do treści normy prawnej na korzyść przedsiębiorcy będącego stroną postępowania. Zasada ta wynika wprost z powszechnie obowiązujących przepisów prawa, tj. art. art. 7a § 1 KPA i art. 11 ust. 1 PrPrzed, i statuuje obowiązek organu administracji publicznej takiego procedowania w przedmiocie obowiązku lub uprawnienia przedsiębiorcy, które będzie uwzględniało jego interes, a wszelkie wątpliwości co do prawidłowego rozumienia regulacji prawnej rozstrzygało na jego korzyść. Zdaniem WSA w Rzeszowie takiej postawy nie zaprezentowały organy orzekające w niniejszej sprawie. W konsekwencji przedsiębiorcy nie przyznano uprawnienia w postaci dofinansowania wynagrodzenia pracowników, związanego ze spadkiem jego obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19. W ocenie WSA w Rzeszowie to postępowanie było sprzeczne z przedmiotową zasadą.