Kodeks Postępowania Cywilnego w art. 216¹ i 216² przewiduje obowiązek zapewnienia dziecku możliwości wypowiedzenia się w postępowaniu procesowym w sprawach, które go dotyczą. Wysłuchanie małoletniego zmierza jedynie ustalenia stanowiska dziecka w sprawie i nie stanowi czynności procesowej w postępowaniu dowodowym, zatem nie jest równoznaczne z przesłuchaniem w charakterze świadka. Podobne zasady wysłuchania w sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka obowiązują w postępowaniu nieprocesowym tj. w sprawach rodzinnych i opiekuńczych (art. 576 KPC).

Sąd wysłucha dziecko, tylko jeżeli jego rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości na to pozwalają. Ponadto Sąd może odstąpić od tej czynności, jeśli dziecko odmawia udziału w wysłuchaniu. 

Należy podkreślić, że podobnie jak w postępowaniu karnym, wysłuchanie dziecka może nastąpić tylko raz w toku postępowania cywilnego. Wyjątek od tej zasady został przewidziany jedynie w sytuacji, gdy dobro dziecka wymaga ponownego przeprowadzenia czynności wysłuchania lub potrzebę ponownego wysłuchania zgłasza samo dziecko. Ponowne wysłuchanie dziecka przeprowadza ten sam sąd, chyba że jest to niemożliwe lub stoi temu na przeszkodzie dobro dziecka.

Wysłuchanie następować ma na posiedzeniu niejawnym, w odrębnym pomieszczeniu w siedzibie sądu bądź poza jego siedzibą (jeśli dobro dziecka będzie tego wymagać), w obecności wyłącznie sądu i w razie potrzeby biegłego psychologa. Miejsce jego przeprowadzenia powinno zapewniać małoletniemu poczucie bezpieczeństwa i swobodę wypowiedzi. 

Powyższe zasady dotyczące wysłuchania małoletniego w sprawach cywilnych mają za zadanie przyczynić się do lepszej realizacji praw dziecka oraz wsłuchania się w jego głos. Sąd stosownie do okoliczności, rozwoju umysłowego, stanu zdrowia i stopnia dojrzałości dziecka uwzględni jego zdanie i rozsądne życzenia. 

Ww. przepisy Kodeksu Postępowania Cywilnego uszczegóławiają zatem zasadę wyrażoną w art. 72 ust. 3 Konstytucji RP, według której w toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka. Stanowi również realizację postanowień art. 12 Konwencji o prawach dziecka z dnia 20 listopada 1989 r.