Co do zasady, w przypadku dziedziczenia ustawowego, małżonek dziedziczy po zmarłym małżonku. Jednakże, można wyłączyć go od dziedziczenia.

Art. 940 Kodeksu Cywilnego wskazuje nam, iż : „Małżonek jest wyłączony od dziedziczenia, jeżeli spadkodawca wystąpił o orzeczenie rozwodu lub separacji z jego winy, a żądanie to było uzasadnione” Chroni to pozostałych spadkodawców przed sytuacją, w której spadkodawca zmarłby przed uprawomocnieniem się orzeczenia rozwodowego. Dzięki zastosowaniu normy wskazanej w art. 940 KC pomimo umorzenia sprawy o rozwód, małżonek nie będzie dziedziczył.

Dotyczy to sytuacji, w której sprawa rozwodowa była w toku, bądź zakończyła się, a nie uprawomocniła. W takim przypadku, do wyłączenia dochodzi na postawie orzeczenia sądu. Z żądaniem takim może wystąpić każdy z pozostałych spadkobierców. Termin na wytoczenie powództwa wynosi 6 miesięcy liczone od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o otwarciu spadku, nie więcej jednak niż rok od jego otwarcia.

Zastosowanie wskazanego powyżej wyłączenia, skutkować będzie również brakiem możliwości ubiegania się o zachowek, a także korzystania z dobrodziejstw przewidzianych w art. 939 KC.

Warto również pamiętać o uchwale Sądu Najwyższego III CZP 38/83,w którym wskazano, że z instytucji wyłączenia można skorzystać będąc nie tylko powodem w sprawie rozwodowej, ale i pozwanym , gdy również wystąpiło się z orzeczeniem rozwodu.