Często zadłużenie dotyczy obojga małżonków, którzy pozostają w ustawowej wspólności majątkowej. Możliwe są dwa scenariusze – wniosek o ogłoszenie upadłości może złożyć jeden z małżonków albo oboje.
Po ogłoszeniu upadłości wobec jednego z małżonków pociąga to za sobą szereg skutków wobec drugiego małżonka tj.:
- między małżonkami ustaje wspólność majątkowa i zastępuje ją rozdzielność majątkowa;
- cały majątek wspólny wchodzi w skład masy upadłości, która posłuży do zaspokojenia roszczeń wierzycieli.
W sytuacji kiedy tylko jeden z małżonków jest niewypłacalny, ogłoszenie upadłości spowoduje, że majątek wspólny wejdzie do masy upadłości. Jednak drugi z małżonków może dochodzić należności z tytułu udziału we wspólnym majątku. Wymaga to zgłoszenia tej wierzytelności. W praktyce oznacza to, że zgłaszana przez współmałżonka wierzytelność traktowana jest na równi z innymi wierzytelnościami dłużnika, a więc zostanie zaspokojona w takim samym stopniu, jak inne.
Wskazać należy, że niewypłacalność najczęściej dotyczy obojga małżonków. Wówczas jedno z nich może być dłużnikiem głównym a drugie – np. poręczycielem albo oboje mają status dłużników – tak dzieje się na przykład w wypadku zawieranych z bankami umów kredytowych.
W takim przypadku każdy z małżonków powinien złożyć odrębny wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, do którego można dołączyć wniosek z prośbą o to, by oba postępowania zostały przez sąd upadłościowy rozpatrzone łączne. Gdyby z wnioskiem o ogłoszenie upadłości wystąpił tylko jeden z małżonków, wierzyciele mogliby dochodzić swoich roszczeń w całości od drugiego małżonka, korzystając z postępowania egzekucyjnego. Dodatkowo, ten z małżonków, który nie złoży wniosku upadłościowego, nie uzyska oddłużenia.
Nie nie ma przepisów, które pozwoliłyby jednemu z małżonków na uniemożliwienie drugiemu złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości, mimo że sprawa dotyczyć będzie ich wspólnego majątku.