Pożyczanie pieniędzy, zwłaszcza w gronie znajomych lub rodziny, często odbywa się „na słowo”. Niestety, brak odpowiedniego zabezpieczenia może prowadzić do poważnych problemów – od opóźnień w spłacie, po całkowitą utratę pieniędzy. W tym artykule wyjaśniamy, jak zabezpieczyć swoje interesy przy zawieraniu umowy pożyczki, aby uniknąć niepotrzebnych ryzyka i mieć realną możliwość dochodzenia swoich praw.
Czym jest umowa pożyczki?
Zgodnie z Kodeksem Cywilnym (art. 720 § 1), umowa pożyczki polega na tym, że jedna strona (pożyczkodawca) zobowiązuje się przenieść na drugą stronę (pożyczkobiorcę) określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a pożyczkobiorca zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Jeśli kwota pożyczki przekracza 1 000 zł – umowa musi być zawarta w formie dokumentowej.
Jak zabezpieczyć swoje interesy?
1. Spisana umowa – podstawa bezpieczeństwa
Nawet jeśli pożyczasz bliskiej osobie – umowa pisemna to konieczność. Powinna zawierać m.in.:
- dane stron (imię, nazwisko, PESEL, adres),
- kwotę pożyczki,
- termin i sposób spłaty (jednorazowo lub w ratach),
- ewentualne odsetki,
- zabezpieczenia (np. poręczenie, weksel, zastaw),
- podpisy obu stron.
2. Dowód przekazania pieniędzy
Przelew bankowy z tytułem np. „Pożyczka z dnia 01.05.2025 r.” to jasny ślad, że pieniądze faktycznie zostały przekazane. Gotówka? Warto dodać potwierdzenie odbioru do umowy.
3. Zabezpieczenie spłaty
W zależności od sytuacji możesz wprowadzić jedno lub więcej z poniższych zabezpieczeń:
- Poręczenie (gwarancja osoby trzeciej) – popularne i skuteczne. Poręczyciel odpowiada za dług, jeśli pożyczkobiorca nie spłaci należności.
- Weksel własny – prosty sposób na przyspieszenie dochodzenia roszczeń.
- Zastaw lub przewłaszczenie – na ruchomościach lub nieruchomościach, jeśli pożyczka jest większa.
- Poddanie się egzekucji (art. 777 k.p.c.) – akt notarialny, dzięki któremu można szybko odzyskać dług bez procesu sądowego.
- Hipoteka umowna – oświadczenie właściciela nieruchomości powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Należy także mieć na uwadze, że osoba fizyczna nie może udzielić kredytu hipotecznego.
4. Odsetki – ustal je jasno
Jeśli chcesz, by pożyczka była odpłatna – wpisz w umowie wysokość odsetek. Uwaga: nie mogą być one wyższe niż określone ustawowo odsetki maksymalne.
Co, jeśli pożyczkobiorca nie oddaje pieniędzy?
Jeśli termin spłaty minął, a dłużnik milczy, masz prawo do:
- wezwania do zapłaty,
- skierowania sprawy do sądu (jeśli masz dobrze przygotowaną umowę, masz dużą szansę na szybkie rozstrzygnięcie),
- egzekucji komorniczej – szczególnie jeśli wcześniej uzyskałeś akt notarialny z klauzulą wykonalności.
Podsumowanie
Zawierając umowę pożyczki, pamiętaj: zabezpieczenie interesów to nie brak zaufania, lecz zdrowy rozsądek. Nawet najprostsze środki, jak pisemna umowa i przelew z odpowiednim tytułem, mogą uchronić Cię przed stratami i długotrwałym procesem sądowym.
Potrzebujesz pomocy przy sporządzeniu umowy pożyczki?
Kancelaria oferuje kompleksową pomoc prawną w zakresie przygotowywania umów, zabezpieczeń i dochodzenia należności. Skontaktuj się z nami – zadbamy o Twoje interesy od początku do końca.
