Opieka naprzemienna to forma sprawowania władzy rodzicielskiej, która zyskuje na popularności. Jest to model wychowywania dzieci po rozwodzie, w którym oboje rodzice dzielą się odpowiedzialnością za opiekę nad dzieckiem, zarówno pod względem czasowym, jak i organizacyjnym. To rozwiązanie, które ma na celu zminimalizowanie skutków rozpadu rodziny dla najmłodszych i zapewnienie im bliskiej więzi z obojgiem rodziców.

Opieka naprzemienna to taki model sprawowania władzy rodzicielskiej, w którym dziecko mieszka na zmianę u obu rodziców. Dzieci spędzają czas po równo lub w zbliżonych proporcjach u matki i ojca. Model ten różni się od tradycyjnego podziału, gdzie jedno z rodziców ma główną opiekę nad dzieckiem, a drugi jedynie realizuje określone kontakty. W opiece naprzemiennej oboje rodzice uczestniczą aktywnie w życiu dziecka, podejmując decyzje dotyczące jego wychowania, edukacji czy zdrowia.

Ustanowienie opieki naprzemiennej wymaga decyzji sądu, który może przyznać ją po przeanalizowaniu sytuacji rodzinnej i interesu dziecka. Sąd bierze wówczas pod uwagę w szczególności:

• relacje dziecka z rodzicami – zarówno matka, jak i ojciec powinni mieć możliwość aktywnego uczestnictwa w życiu dziecka, co oznacza, że muszą utrzymywać z nim silne więzi emocjonalne;
• zdolność rodziców do współpracy – w przypadku opieki naprzemiennej oboje rodzice muszą być w stanie współpracować w kwestiach wychowawczych, organizacyjnych i logistycznych;
• stan zdrowia dziecka – jeśli dziecko ma szczególne potrzeby zdrowotne, sąd uwzględni, które z rodziców jest w stanie je lepiej zapewnić;
• stabilność finansowa i mieszkaniowa rodziców – oboje rodzice muszą mieć zapewnione odpowiednie warunki do wychowania dziecka w każdym z miejsc zamieszkania, a nadto odległość pomiędzy domami rodziców nie powinna być duża.

Sąd podejmuje decyzję na podstawie dowodów przedstawionych przez obie strony – może to obejmować zeznania świadków, opinie biegłych psychologów i lekarzy, czy inne opinie dotyczące najlepszego interesu dziecka. Warto zaznaczyć, że sąd nie kieruje się wyłącznie wolą rodziców, ale przede wszystkim tym, co będzie najkorzystniejsze dla dziecka.

W Polsce opieka naprzemienna zyskuje na znaczeniu, ale wciąż nie jest powszechnie stosowana. Zgodnie z obowiązującymi przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sąd ma możliwość orzeczenia opieki naprzemiennej, jeśli uzna to za najbardziej odpowiednie rozwiązanie dla dobra dziecka.