Odroczenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności może mieć dwojaki charakter: obligatoryjny lub fakultatywny. W pierwszym przypadku w razie zaistnienia okoliczności określonych w art. 150 kodeksu karnego wykonawczego sąd musi odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności. Okolicznościami tymi są choroba psychiczna lub inna ciężka choroba, które uniemożliwiają wykonywanie kary pozbawienia wolności.
Kodeks nie precyzuje, o jakie dokładnie choroby chodzi, lecz wskazuje, że za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo.
Wobec braku dokładnego wskazania chorób, które uniemożliwiałyby odbycie kary pozbawienia wolności i tym samym powodowałyby obowiązkowe odroczenie jej wykonania Sądy orzekające korzystają z pomocy biegłych z zakresu medycyny, których opinia ma wówczas bardzo duże, a nawet decydujące znaczenie.
Należy w tym miejscu wskazać, iż Sąd odracza wykonanie kary do czasu ustania przeszkody.
W drugim przypadku (odroczenie fakultatywne – art. 151 kkw) Sąd może, ale nie musi, odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do roku, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. Natomiast wobec skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka.
Wskazany powyżej przepis nie precyzuje czym dokładnie są „zbyt ciężkie skutki”, z pomocą przychodzi tutaj orzecznictwo oraz doktryna, gdzie możemy znaleźć typowe przykłady sytuacji, w których Sądy wyrażały zgodę na odroczenie i wśród nich możemy wskazać:
– chorobę skazanego, inną niż określona w art. 150 kkw,
– zakończenie kuracji leczniczej,
– załatwienie bardzo ważnej sprawy majątkowej,
– zdanie ważnych egzaminów kończących cykl nauki,
– dokończenie ważnej dla skazanego pracy, np. tymczasowej umowy o dzieło, prac polowych, prac związanych z budową domu itp.,
– wydarzenie losowe, wymagające pilnego podjęcia czynności eliminujących jego skutki,
– choroby członka rodziny, wymagającego opieki, którą może zapewnić tylko skazany,
– okresowego pozostawania rodziny skazanego bez środków do życia,
– starań skazanego o pozostawienie dzieci pod właściwą opieką lub o umieszczenie chorego członka rodziny w szpitalu,
– wieku lub kalectwa członków rodziny skazanego, z którymi wspólnie zamieszkuje lub którymi się opiekuje, opieki tej zaś nie mogą zapewnić inne osoby.
Kolejną fakultatywną przesłanką odroczenia kary pozbawienia wolności w wymiarze do roku jest także przekroczenie łącznej liczby miejsc w zakładach karnych lub aresztach śledczych przez liczbę w nich osadzonych.
Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności może być udzielane kilkukrotnie, a łączny okres odroczenie nie może przekroczyć okresu jednego roku albo 3 lat w przypadku kobiety ciężarnej lub samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem.
Warto wspomnieć o przepisie art. 152 § 1 kkw, który uprawnia Sąd do warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności, jeżeli jej wymiar nie przekracza 1 roku, a odroczenie jej wykonania trwało przez okres 1 roku.
Zatem orzeczenie kary pozbawienia wolności, nie w każdym przypadku musi oznaczać, iż pobyt w zakładzie karnym jest nieunikniony. Dzięki udziałowi i pomocy obrońcy dajesz sobie większe szanse na uwzględnienie wniosku o odroczenie wykonania kary, a następnie na jej zawieszenie.