W poprzednim artykule została przedstawiona kwestia sankcji za nieprzestrzeganie ograniczeń, nakazów i zakazów związanych z COVID-19.

Niniejszy artykuł zostanie poświęcony kwestii odwołań, sposobów zachowania się, jeżeli jako ukarani nie zgadzamy się z nałożoną karą pieniężną, czy mandatem.

Zacznijmy od mandatu nakładanego przez Policję.

W pierwszej kolejności należałoby zacząć od przypomnienia, że w momencie podejmowania czynności przez funkcjonariuszy Policji należy zachować spokój, trzymać nerwy na wodzy, pyskowanie, krzyki na pewno nie przekonają do Państwa racji, nie skłonią funkcjonariuszy do odstąpienia od czynności, czy też lżejszego potraktowania. Próby grożenia czy straszenia mogą się skończyć dla Państwa nie tylko najwyższym możliwym mandatem za popełnione wykroczenie w związku, z którym interweniowała Policja, ale także odpowiedzialnością karną za przestępstwo z art. 224 § 2 Kodeksu karnego (kto stosuje przemoc lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia funkcjonariusza publicznego albo osoby do pomocy mu przybranej do przedsięwzięcia lub zaniechania prawnej czynności służbowej podlega karze pozbawienia wolności do lat 3).

Z Policjantami można oczywiście normalnie i rzeczowo porozmawiać na miejscu zdarzenia, próbując przekonać ich do swoich racji. Jest to zdecydowanie skuteczniejsza metoda, która może doprowadzić np. do poprzestania na pouczeniu, nałożeniu najniższego mandatu.

Jeżeli jednak funkcjonariusze Policji będą nieustępliwi i nałożą mandat to wówczas mogą Państwa tenże mandat przyjąć lub odmówić jego przyjęcia. W pierwszym przypadku, tj. przyjęcie mandatu staje się on prawomocny w momencie pokwitowania jego odbioru. W celu uniknięcia przymusowej egzekucji i wiążących się z tym dodatkowych kosztów mandat należy uregulować w terminie 7 dni od daty jego przyjęcia.

Natomiast jeżeli nie zgadzają się Państwo z ukaraniem Was mandatem to należy skorzystać z przysługującego prawa do odmowy jego przyjęcia. Wówczas zostanie skierowany do właściwego miejscowo Sądu Rejonowego wniosek o ukaranie. Następnie co do zasady albo zostanie wyznaczona rozprawa, na której będą mogli Państwo próbować przekonać Sąd do swoich racji, albo zostanie wydany wyrok nakazowy (bez rozprawy) jeżeli wina obwinionego oraz okoliczności czynu nie budzą wątpliwości.

Od niekorzystnego dla Państwa wyroku wydanego na rozprawie można się odwołać i w tym celu należy najpierw złożyć wniosek o sporządzenie przez Sąd na piśmie uzasadnienia wyroku, a następnie złożyć w terminie 7 dni od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem apelację za pośrednictwem Sądu, który wydał wyrok skazujący do właściwego miejscowo Sądu Okręgowego.

Jeżeli zostanie wydany wyrok nakazowy to właściwym środkiem odwoławczym jest sprzeciw, który należy wnieść do Sądu, który wydał tenże wyrok. Sprzeciw od wyroku wnosi się w nieprzekraczalnym terminie 7 dni od dnia jego doręczenia. Jeżeli sprzeciw nie zostanie wniesiony, wówczas wyrok nakazowy staje się prawomocny. Koniecznym jest wskazanie, iż w przypadku wniesienia sprzeciwu wyrok nakazowy traci moc, jest wyznaczana rozprawa, a sędzia, który będzie rozpoznawał Państwa sprawę nie jest związany treścią wyroku nakazowego co oznacza, że może wydać całkiem inny wyrok, tzn. uniewinnić Państwa, ale może także orzec surowszą karę.

Dla porządku nadmieniam, iż istnieje możliwość odwołania się od prawomocnego mandatu (czyli przyjętego, którego odbiór Państwo pokwitowaliście). Art. 101 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia wskazuje przesłanki, które muszą zostać spełnione, aby prawomocny mandat został uchylony, są nimi m.in.:

– nałożono mandat za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie,

– nałożono mandat na osobę, która popełniła czyn zabroniony przed ukończeniem 17 lat,

– ustawa stanowi, że sprawca nie popełnia wykroczenia z uwagi na działanie w obronie koniecznej, stanie wyższej konieczności, lub w warunkach niepoczytalności,

– stwierdzenia przez Trybunał Konstytucyjny o niezgodności z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub z ustawą przepisu prawnego, na podstawie którego została nałożona grzywna tym mandatem.

Kary pieniężne wymierzane na podstawie przepisów ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 05.12.2008 r. są nakładane w trybie administracyjnym w formie decyzji administracyjnej przez Państwowe Powiatowe Inspektoraty Sanitarne. Decyzja jest wydawana na podstawie materiałów przekazanych przez Policję. Decyzja o nałożeniu kary pieniężnej podlega natychmiastowemu wykonaniu. Kary pieniężne stanowią dochód budżetu państwa i powinny zostać uregulowane w terminie 7 dni od dnia wydania decyzji na rachunek bankowy właściwej stacji sanitarno-epidemiologicznej.

Jeżeli uważają Państwo, że nałożenie kary pieniężnej było nieuzasadnione, sprzeczne z przepisami to możecie Państwo taką decyzję zaskarżyć. W tym celu należy w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji wnieść za pośrednictwem organu, który wydał zaskarżoną decyzję (czyli właściwy miejscowo Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny) odwołanie do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego.

Wnosząc odwołanie można wnieść o wstrzymanie wykonalności zaskarżonej decyzji, co ma na celu wstrzymanie obowiązku uiszczenia kary pieniężnej do czasu zakończenia sprawy. Przychylenie się do tego wniosku nie jest obowiązkiem organu rozpoznającego odwołanie, lecz może on taki wniosek uwzględnić.

Nadmieniam, że jeżeli Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny podtrzyma zaskarżoną decyzję, to wówczas mogą Państwo odwołać się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego można odwołać się do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Szczegóły dotyczące postępowania sądowo-administracyjnego przekraczają zakres niniejszego opracowania.

Z uwagi na zawiłość procedur związanych z omawianymi, mówiąc w uproszczeniu, odwołaniami od mandatów, czy kar pieniężnych nakładanych w drodze decyzji administracyjnych zalecamy skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika i to jak najwcześniej. Jego udział i to już od pierwszej czynności w sprawie jest uzasadniony, ponieważ mogą zostać przez Państwa złożone pewne oświadczenia, czy podjęte decyzje, których skutków nie będzie dało się już odwrócić.