Powstanie powszechnego rejestru o upadłościach i restrukturyzacjach przewidywało już w 2015 r. prawo restrukturyzacyjne (Centralny Rejestr Restrukturyzacji i Upadłości – CRRU). CRRU miał wejść w życie od lutego 2018 roku. Ostatecznie ustawodawca zdecydował się rozszerzyć zakres informacji ujawnianych w CRRU o dane dotyczące m.in. bezskutecznych egzekucji prowadzonych wobec dłużników oraz o dłużnikach niealimentacyjnych – źródłem wiedzy o tych informacjach ma być Krajowy Rejestr Zadłużonych (KRZ). Po kilkukrotnym przekładaniu wejścia w życie przepisów o KRS (ostatnio przesunięcie terminu wejścia w życie z 1 lipca 2021 roku) skorzystać z rejestru będzie można od 1 grudnia 2021 roku.
KRZ będzie bezpłatnym, jawnym i powszechnym źródłem informacji dla wierzyciela o sytuacji jego kontrahenta, o sytuacji prawnej (procesowej) w jakiej dłużnik się znajduje oraz pozwoli dowiedzieć się, kiedy wierzyciel powinien podjąć określone działania (np. bezkosztowo zgłosić wierzytelność, wypowiedzieć umowę).
Dzisiaj, o tym czy dłużnik jest niewypłacalny (albo zagrożony niewypłacalnością) wierzyciel dowiaduje się z reguły od syndyka, zarządcy albo nadzorcy sądowego już po ogłoszeniu upadłości (otwarciu restrukturyzacji) albo po przejrzeniu numeru Monitora Sądowego i Gospodarczego. KRZ da wierzycielowi możliwość sprawdzenia dłużnika np. przed zawarciem umowy
Ponadto, wierzyciel będzie mógł w prosty sposób dowiedzieć się:
-kiedy upływa termin na zgłaszanie wierzytelności,
– czy ma prawo domagać się od dłużnika zapłaty
– czy może liczyć na zapłatę po ogłoszeniu upadłości.
– czy majątek dłużnika rokuje zaspokojeniu wierzyciela (publikacja w KRZ spisu inwentarza, spisu należności, spisu nieobjętych składników majątkowych, które syndyk będzie odzyskiwał w ramach skargi pauliańskiej)
– kiedy odbędzie się zgromadzenie wierzycieli w przedmiocie głosowania nad zawarciem układu.
Ponadto, wraz z KRZ planowane jest wprowadzenie systemu teleinformatycznego, który pozwoli wierzycielowi elektronicznie składać wszelkie pisma w toku postępowań insolwencyjnych (zgłoszenie wierzytelności, sprzeciw co do listy wierzytelności, skarga na czynność syndyka, oferta w toku sprzedaż nieruchomości).
Niewątpliwie obniży to koszty prowadzenia postępowań (wraz z wejściem w życie KRZ przewiduje się, że akta sprawy będą prowadzone wyłącznie elektronicznie, a wierzyciel będzie miał do nich dostęp przez system teleinformatyczny).
Dokumenty pobrane z KRZ (podobnie jak pobrane dzisiaj elektroniczne odpisy z Krajowego Rejestru Sądowego) będą stanowić dokumenty urzędowo poświadczone.
Wskazane rozwiązania będą jednak dotyczyć tylko spraw, w których wniosek (upadłościowy, restrukturyzacyjny) zostanie złożony po 1 grudnia 2021 roku, a w sprawach wszczętych przed tą datą informacje nie będą ujawniane w KRZ.
Projektowane zmiany niewątpliwie zwiększą transparentność postępowań insolwencyjnych i wpłyną na ochronę interesów wierzycieli.
