Przedmiotem niniejszego artykułu będzie instytucja odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego, czyli poza murami zakładu karnego, we własnym domu, czy mieszkaniu.
Odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego jest dla skazanego bardzo korzystne, albowiem umożliwia dalsze wykonywanie pracy, zapewnienie rodzinie środków do życia, utrzymywanie więzi z rodziną, a więc daje wszystko to, co odbiera konieczność odbywania kary w zakładzie karnym.
Aby móc odbyć karę w tej formie muszą zostać spełnione łącznie następujące warunki:
– wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 1 roku i 6 miesięcy, a nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego,
– jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary,
– skazany posiada określone miejsce stałego pobytu,
– osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły pisemną zgodę na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego oraz na umożliwienie podmiotowi dozorującemu przeprowadzanie czynności kontrolnych celem sprawdzenia prawidłowości funkcjonowania elektronicznego urządzenia rejestrującego oraz nadajnika,
– odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne.
Ponadto skazanemu, który nie rozpoczął jeszcze wykonywania kary w zakładzie karnym, można udzielić zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym.
Zezwolenia skazanemu na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego udziela Sąd penitencjarny, co oznacza, że wniosek powinien być złożony do właściwego według miejsca przebywania skazanego Wydziału Penitencjarnego w Sądzie Okręgowym.
Wniosek powinien zawierać uzasadnienie, w którym należy wykazać, że zostały spełnione wszystkie przesłanki do uzyskania zgody na odbycie kary w systemie dozoru elektronicznego oraz dodatkowe istotne okoliczności. Koniecznie należy dołączyć do niego zgodę pełnoletnich osób, o czym wskazano wyżej oraz proponowany harmonogram odbywania kary, w którym określa się w jakich godzinach i w jakich dniach ma być odbywana kara.
Wniosek podlega opłacie, której wysokość wynosi obecnie 80 zł. Opłatę uiszcza się na rachunek Sądu Penitencjarnego.
Warto również nadmienić, iż z instytucji odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego mogą również skorzystać osoby, które już odbywają karę pozbawienia wolności. Wówczas pozostałą część kary, ważne aby nie przekraczała ona 1 roku, skazany po uwzględnieniu wniosku będzie odbywać w domu. Sąd wyrazi zgodę jeżeli za udzieleniem zezwolenia będą przemawiały dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.
Po złożeniu wniosku następuje sprawdzenie czy odbywaniu kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego nie stoją na przeszkodzie warunki techniczne, następnie jest wyznaczane jest posiedzenie. W trakcie posiedzenia Sąd wysłuchuje skazanego lub jego obrońcę, sądowego kuratora zawodowego, jeżeli składał wniosek o zezwolenie.
Udział w posiedzeniu obrońcy może okazać się bardzo pomocny, ponieważ z uwagi na posiadane doświadczenie, znajomość przepisów będzie on w stanie lepiej przekonać Sąd do uwzględnienia wniosku, niż miałoby to miejsce w przypadku samodzielnej obrony przez skazanego.